مزیری - بی ورا( MOZIRI- BEYVARA)

مزیری - بی ورا( MOZIRI- BEYVARA)

کاش در کتاب قطور زندگی سطری باشیم به یاد ماندنی، نه حاشیه ای فراموش شدنی.

تکمله ای بر قنات های سرقنات به عنوان آثار تاریخی و گردشگری وحدتیه

حسام عزیز .
درود . سپاس از شما که همه جوره همراهی وهمیاری میفرمایید وبه فکر عمران و آبادانی و داشته های قدیمی شهر باسابقه فرهنگی و متمدن زادگاهمان هستید.
از جمله بحث قنات که عنوان کردید ، واقعا یکی از شاهکار های مهندسی دررشته کشاورزی وآبیاری میباشد .
ایران یکی از کشورهای دارای رشته قناتهای متعدد دراستانهای فلات مرکزی وجنوب ومرکز کشور میباشد وبعلت کمبود باران متناسب از دیرباز از آبهای زیر زمینی وانتقال آن به سطح زمین با مهندسی قابل توجه بین کشور های دنیا شناخته شده و هنوز هم در برخی مناطق این قناتها قابل استفاده بوده ودر برخی مناطق آثار آن بجای مانده است . معمولا اکثر قناتها بوسیله آبهای زیر سطحی وحفر چاه یا چاه های مادر شروع و با رشته کانالهای متعدد برای استفاده کشاورزی و دامداری به سطح زمین استفاده می شده .
برخی قناتها هم مانند قنات سرقنات خودمان از طریق حفر چندین حلقه چاه و ایجاد کانال و کانالهای همسطح مناسب آب رسانی از رودخانه دالکی دردامنه رشته کوه سرقنات بالاتر از سد آبخیزداری سرچشمه میگرفت و تا منطقه روستای سرقنات ادامه داشت و بعد به سطح زمین میرسید و تعداد زیادی از نخیلات را آبیاری مینمود .
من دردوران نوجوانی چندین بار قناتها را ازنزدیک دیده ام . هم درزمان پر آبی وهم در زمانیکه آب نداشتند و باصطلاح در زمانیکه فصل بارندگی بود واحتمال سیلاب ورسوب زیاد بود تامدتی بسته میشد وآنطور که اطلاع دارم همانند شاه جوبها که با یک اقدام همگانی واعلام رسانی توسط میرابها انجام میشد همه باغداران نسبت به سهم باغ خود با عنوان بیلدار در لایروبی شرکت میکردند و به آن کار شاخول گفته میشد که خود بحثی مفصل دارد ، قناتها هم توسط برخی ذینفعان آب لایروبی میشد ولی مقدار رسوب وته نشینی گل ولای خیلی کمتر بوده .فاصله قناتها هم دربرخی جاها متفاوت بود .در پرانتز عرض کنم درتابستان آب قناتها زیاد بود تا جاییکه سطح آب مماس لبه چاههای عمودی بود . در یکی از روزها که برای آوردن آب ازدالکی بر میگشتیم درست قسمتی که آنزمان ازطریق رودخانه پایین پل فعلی میگذشت، گدار بود وجریان آب نسبتا آرام بود و باعبور از آن بوسیله خر و برداله و درامهای آب میرسیدیم به قناتها و روی یکی از دهنه ها که مانند پل بود گذشتیم و با رفقا لباسهای خود را روی خرامون اندا ختیم و وارد آب قنات شدیم ، سرعت آب خیلی شدید بود ، اندک زمانی آب مرا به لبه قنات رساند و داشت مرا میبرد زیر دهنه، خیلی تلاش کردم، رفقا هم اصلا حالیشون نبود که چه بلایی دارد سر من میاد خیلی داد و فریاد کردم ، ناگهان یک نفر از راه رسید وپاهایش را اینطرف واونطرف دهنه پل سد کرد و با زحمت زیاد مرا نجات داد.
رفقا که صلاح نیست اسمشان را بیارم سخت ترسیده بودند و هیچ ابتکاری نداشتند و می ترسیدند که نکند خود غرق شوند. ‌
خلاصه خدای متعال یکبار دیگر جان تازه ای به من داد.
یک رشته قنات کوچک هم در زمین بچیل اسماعیل زنگنه وجود داشت که از آب دره للکی فکر کنم وآب سهمیه ای میگرفتند و حدود چند صد متر امتداد داشت و آب را برای نخیلاتشان می آوردند .
ارتفاع قناتها خیلی بلند بود و آب کمی در کف قنات جاری ودرجای خودش خیلی زیبا ویک کار مهندسی شده بود. نور آفتاب در این رشته قنات خیلی خوب بود.
ضمن تشکر از استاد اکبر بابا احمدی که توضیح مبسوطی دادند ، منهم خواستم آنچه دیده وشنیده ام را بیان کنم .
اما قدمت و دست اندرکاران را کسی از بزرگتر ها به ما نگفت . واگر افراد کهنسالی پیدا بشه که ازآغاز ساخت وچگونگی آن برایمان تعریف نماید خیلی نیکو خواهد بود.
زیرا قناتها یکی از آثار تمدن وهنر و وقدمت مردم هرشهر وروستایی میباشد . مانند مکانهای حاشیه رودخانه زیراه و آبشار وساحل آن منطقه که تاریخی شده .
سپاس از شما ودیگر عزیزان همراه 🙏🏽🌹 ‌

محمد حسین نجفی

🌴🌴🌴🌴🌴

دوشنبه هشتم بهمن ۱۴۰۳ 21:46 سید حسام مزارعی

ابزار وبمستر

وبلاگ استت

| وبلاگ

ابزار وبمستر

آمارگیر وبلاگ

© مزیری - بی ورا( MOZIRI- BEYVARA)